
Een deel van de gebouwen in Europa moet voor 2026 zijn voorzien van een GACS met een geïntegreerd Energiemanagementsysteem (EMS). Dit biedt waardevolle inzichten die leiden tot energiezuinige gebouwen.
De nieuwe ESG-wetgeving vanuit de Europese Unie (EPBDIII) onderstreept het belang van data op weg naar energiezuinige gebouwen. Waar beheerders hun totale verbuik van de energierekening kunnen aflezen, monitort een Energiemanagementsysteem (EMS) het verbruik van individuele apparaten, gebieden en processen. Dit biedt waardevolle inzichten waarmee energiebesparende maatregelen geïdentificeerd kunnen worden en het goede functioneren kan worden vastgesteld.
Van inzicht naar optimalisatie
Eerder deelden we al dat een deel van de gebouwen voor 2026 moeten zijn voorzien van een GACS (Gebouwautomatiserings- en Controle Systeem) conform de NEN 52120. Daarnaast is het zo dat elk gebouw met een BACS voor 2026 ook moet beschikken over een geintegreerd EMS (Level B). Dit geldt voor alle nieuwbouw utiliteitsgebouwen met een verwarming- of koelings-installatie vanaf 290 kW nominaal vermogen. Bij bestaande bouw moet het EMS worden meegenomen als er een grote renovatie gaat plaats vinden, een opwekker wordt vervangen en/of worden opgenomen in je MJOP (meerjarenonderhoudsplan) of renovatiepaspoort.
Een Energiemanagementsysteem (EMS) brengt de verschillende energiestromen binnen een gebouw in kaart, zoals elektriciteit, water en gas. Dit systeem combineert hardware en software: sensoren op strategische plekken meten het verbruik, waarna de software real-time analyses maakt. Dankzij de koppeling met GACS kunnen deze inzichten bijvoorbeeld gebruikt worden voor het optimaliseren van de automatische besturing van de verlichting en klimaatinstallatie.
Voor de integratie tussen GACS en EMS zijn meerdere smaken mogelijk. De meest gebruikelijke opties zijn:
- API connectie tussen BMS en EMS: De twee systemen met elkaar laten communiceren via een data-connectie.
- Totaaloplossing: Eén systeem wat beiden processen ondersteunt.
Daarnaast moeten beiden systemen op een bepaald niveau zijn, zoals beschreven in de NEN-EN-ISO 52120-1.
" In tegenstelling tot het BACS waarvoor niveau C voldoende is, is voor het EMS niveau B verplicht. Dit betekent onder andere dat het naast het monitoren van verbruik ook trends analyseert en rapporten genereert.
In tegenstelling tot het BACS waarvoor niveau C voldoende is, is voor het EMS niveau B verplicht. Dit betekent onder andere dat het naast het monitoren van verbruik ook trends analyseert en rapporten genereert.
Techniek met een menselijke touch
Om te waarborgen dat organisaties hier ook echt mee aan de slag gaan, wordt het aanstellen van een energiecoördinator verplicht, voor zowel de eigenaar als de huurder. Deze persoon beheert het complete EMS, onderzoekt waar reductiekansen liggen en implementeert deze. Afhankelijk van de mogelijkheden en complexiteit van de systemen, kan iemand hier een half uur per maand tot een volle werkweek aan kwijt zijn.
Zo bestaan er volledig predictieve systemen die precies laten zien waar energie verloren gaat. Op dit moment is het EMS van veel gebouwen nog niet optimaal; een CSV-bestand dat uit het gebouwbeheersysteem rolt, op basis van een paar sensoren in het gebouw. Het is dus zaak om dit zo snel mogelijk up-to-date te krijgen. Want hoewel we nog niet precies weten hoe deze wetgeving zal worden gehandhaafd, staat de deadline niet ter discussie.
EMS-naleving in 3 stappen
Bij Deerns helpen we onze klanten om aan de wetgeving te voldoen. Hier komen een aantal stappen bij kijken:
- Allereerst maken we een submeterplan. Alle grote installaties en componenten, evenals de verlichting, verwarming, koelinstallaties en andere energiestromen moeten apart worden gemeten. Ook moet er een submeting worden gemaakt per “logical rentable unit” (logisch verhuurbare eenheid), om inzicht te krijgen in de energiestromen per huurder.
- Vervolgens controleren we welke energiemeters al in het gebouw aanwezig zijn. Kunnen we deze gebruiken? Op basis hiervan wordt bepaald hoeveel energiemeters moeten worden toegevoegd en hoe we dit zo efficiënt mogelijk kunnen doen – bijvoorbeeld met draadloze meters – en worden de meters geïnstalleerd. Het is niet altijd noodzakelijk om de spanning eraf te halen.
- Als laatste moet er een dataplan komen om alle data van de energiemeters op de juiste manier naar het EMS over te brengen.
Eerst maken we een upgradeplan met een kostenindicatie, voordat we overgaan tot de implementatie.
Een blik op de toekomst
Zoals “niveau B” suggereert, zijn we nog niet op het eindstation aangekomen. Een EMS van niveau A kan ook informatie sturen en de systemen in het gebouw managen. De verwachting is dat komende jaren niveau A voor het EMS als vereiste aan de wetgeving wordt toegevoegd. Hetzelfde geldt voor Smart Grids. Op dit moment moet het EMS klaar zijn voor een Smart Grid integratie, maar het hoeft nog niet te worden aangesloten.
Met een volledig EMS-systeem inclusief Smart Grid integratie kun je je energieverbruik beter managen, afhankelijk van het aanbod van de netleverancier. Deze moet aangeven hoeveel CO2 er wordt uitgestoten van de opgewekte energie. Zo is er meer CO2-uitstoot als er ook koolcentrales of biomassacentrales worden ingezet, dan bij volledig groene energie. Een slim systeem neemt energie af op het moment dat de CO2-uitstoot dicht bij de nul zit, om de CO2 voetafdruk zo laag mogelijk te houden. Naast de milieuimpact, kan er ook op een vergelijkbare manier gestuurd worden op lage kosten – energie afnemen wanneer de tarieven laag zijn.
Een EMS biedt onmiskenbare voordelen, nu en in de toekomst. Door data te visualiseren, word je je bewust van het energieverbruik en wordt duidelijk welke systemen aan verbetering toe zijn en waar optimalisatie mogelijk is. Neem contact op met een van onze experts voor gericht advies op het gebied van Energiemanagementsystemen (EMS).
In het volgende artikel in deze reeks komt de EU Taxonomy aan bod, die als doel heeft om transparantie in de vastgoedmarkt te vergroten.