De nieuwe hybride OK van het Jeroen Bosch Ziekenhuis zal meer welzijn voor zowel personeel als patiënt opleveren.
Twaalf jaar geleden kreeg het Jeroen Bosch Ziekenhuis als één van de eerste ziekenhuizen in Nederland een hybride operatiekamer (HOK) in de toenmalige nieuwbouw. Zo’n hybride OK combineert de steriele omgeving van een high-care OK met hoogwaardige beeldvormingsapparatuur. Zo kunnen open chirurgische en endovasculaire technieken worden gecombineerd en hoogrisico-patiënten veiliger worden behandeld.
Charles Mahieu (adviseur bij Deerns) vertelt over de realisatie van de HOK destijds. “Toen we het nieuwe ziekenhuis ontwierpen, was de hybride OK nog een onbekend begrip. Al snel groeide het uit tot state-of-the-art technologie. Het verzoek om een hybride OK in te passen in het ontwerp kwam daarom pas aan het einde van de realisatiefase aan de orde. Een HOK vraagt om meer apparatuur en daar is ruimte voor nodig. Daarom moesten we concessies doen en de indeling drastisch aanpassen. Dat is goed gelukt. We zijn nog steeds ontzettend trots op het resultaat van toen.”
Nu, twaalf jaar later, ontwerpen Deerns en EGM architecten een nieuwe HOK. Nu het röntgenstatief aan vervanging toe is, ontstaat er een mogelijkheid om de huidige HOK beter in te delen en een HOK te ontwerpen die nóg beter aansluit op de medische processen en haar gebruikers. Charles is ook deze keer betrokken bij de ontwerpfase en geeft een inkijkje in het proces. “Samen met EGM en Ina Roubos van Roubos OK Expertise ontwerpen we de nieuwe HOK en begeleiden we het proces. In de voorfase hebben we een haalbaarheidsstudie gedaan, waarin we zowel de technische als ook de functionele haalbaarheid hebben onderzocht met verschillende lay-out varianten. We gaan voor een ontwerp dat in lijn is met de uitgangspunten: hoogwaardige apparatuur en slimme kamerinrichting die toekomstbestendige gezondheidszorg faciliteren.”
De nieuwe HOK komt op de plek van een bestaande orthopedische OK met nevenruimtes en wordt een stuk ruimer dan de huidige. Ina Roubos: “Dat biedt mogelijkheden. Zo richten we een slimmere logistiek in voor de route van patiënten en de aan- en afvoer van steriele materialen. Dat vergroot het gebruikersgemak en bespaart tijd.” Het OK-personeel is al vroeg betrokken in het ontwerpproces. Onder begeleiding van Ina worden werkprocessen doorgesproken en zelfs op ware grootte getest. Ina: “We bouwden het nieuwe ontwerp met alle inbouwcomponenten na, inclusief een röntgenboog van piepschuim, namaak pendels en een operatietafel.”
" Samen met het OK team testten we de ruimte op onder andere werkruimte, loop- en zichtlijnen. Met deze informatie scherpten we ons ontwerp nog verder aan.
Vaatchirurg Olivier Koning kijkt uit naar de technologische vernieuwingen. “In de nieuwe hybride OK kunnen we rekenen op verbeterde 3D reconstructie en een betere workflow in het beeldvormingssysteem met de integratie van echo en IVUS. Ook krijgen we aan iedere kant van de patiënt een groot beeldscherm. Bij de aanbouw van de eerste HOK was dit nog niet beschikbaar. De wet van de remmende voorsprong hebben we hiermee ingehaald.”
Ook op het gebied van energieverbruik worden stappen gemaakt. De hybride OK wordt als luchtklasse 1 operatiekamer ontworpen conform de nieuwe FMS richtlijn. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om het luchtinblaassysteem energiezuiniger en onderhoudsvriendelijker uit te voeren. Een bijkomend voordeel is dat de luchtcirculatie door de hele kamer gerealiseerd wordt, waardoor de werkruimte rond de operatietafel wordt vergroot. Gelijktijdig worden diverse luchtbehandelingskasten geüpgraded en voorzien van direct drive ventilatoren.
Joost Bonnier (projectleider bij EGM architecten) vertelt verder. “De realisatie van een operatiekamer is complex. De werkzaamheden mogen nooit ten koste gaan van de zorg voor patiënten. Daarom gelden een aantal randvoorwaarden voor de uitvoering, zoals het garanderen van de bereikbaarheid en beschikbaarheid van het ziekenhuis en de voorzieningen. We betrokken al vroeg de afdeling Spoedeisende Hulp bij het proces, omdat onze werkzaamheden grenzen aan de aanrijroute van ambulances. Door het bouwpersoneel en de materialen via een bouwlift aan de buitengevel te vervoeren, ontzien we het ziekenhuis en houden we de omgeving schoon. Ook binnen de rest van het ziekenhuis garanderen we die bereikbaarheid en beschikbaarheid. De huidige HOK en omliggende operatiekamers blijven gewoon operationeel tijdens de uitvoeringsperiode. In het ziekenhuis kan daarmee ook tijdens de verbouwing dezelfde hoogwaardige zorg worden geboden. Verder maken we duidelijke afspraken en stellen we protocollen op voor tijdens de uitvoering, zoals het kort stilleggen van de werkzaamheden tijdens een spoedoperatie. De zorg gaat natuurlijk altijd voor.”
We spraken Joëlle de Ronde, OK-assistente in het Jeroen Bosch Ziekenhuis, over de overgang van de huidige naar de nieuwe HOK. Waar kijkt zij het meest naar uit? “In de huidige HOK maken we elke dag dankbaar gebruik van de apparatuur, die een grote ondersteuning is in het specialistische werk dat we doen. Inmiddels zijn we twaalf jaar verder en dat betekent dat er nog geavanceerdere apparatuur beschikbaar is. Ik verwacht dat de nieuwe hybride OK vooral het gebruiksgemak vergroot, zeker omdat de inrichting van de kamer zo goed op ons is afgestemd. Het was prettig dat we daar als OK personeel tijdig over konden meedenken en zo tot een opstelling kwamen die voor al mijn collega’s werkt. De nieuwe HOK zal meer welzijn voor zowel personeel als patiënt opleveren. En dat is uiteindelijk waar we het voor doen.”
