Terug naar insights

Energieprestatie gebouwen: van EPC naar BENG

Op 1 januari 2021 wordt de EPC vervangen door BENG als meetinstrument voor de energieprestatie van gebouwen. De BENG-eisen moeten zorgen voor bijna energieneutrale gebouwen in Nederland. De energieprestatie van gebouwen is gestoeld op drie pijlers waaraan voldaan moet worden bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor een nieuwbouwproject. De nieuwe eisen hebben gevolgen voor veel betrokkenen bij een nieuwbouwproject, zoals opdrachtgevers, ontwikkelaars, architecten, aannemers en installateurs. Over de mogelijke gevolgen van BENG voor een nieuwbouwproject leest u hier meer.

Wat is BENG?

BENG staat voor Bijna Energie Neutraal gebouw. De BENG-eisen zijn gesteld in het Bouwbesluit. Per type gebouw (gebruiksfunctie) worden eisen gesteld aan de energiezuinigheid. De eisen verschillen per gebruiksfunctie, net als bij de EPC-eisen. Ook is hetzelfde gebleven dat de eisen alleen van toepassing zijn op nieuwbouw; een bestaand gebouw hoeft bij renovatie niet aan de BENG-eisen te voldoen.

Nieuw is dat de eisen zijn opgebouwd uit drie pijlers:

  • Pijler 1: de energiebehoefte van het gebouw
  • Pijler 2: het primair fossiel energiegebruik
  • Pijler 3: het aandeel duurzame energie ten opzichte van pijler 2

Trias energetica

Met deze pijlers beoogt de overheid een zo energiezuinig mogelijk gebouw door de energiebehoefte zo veel mogelijk te beperken (pijler 1), het energieverbruik zo veel mogelijk te beperken (pijler 2) en de energie die gebruikt wordt zo veel mogelijk duurzaam opgewekt wordt (pijler 3). Dit principe wordt de trias energetica genoemd. De overheid kiest niet voor niets voor dit principe: want in het beperken van de energiebehoefte zit de echte winst. Het zorgt ervoor dat er minder energie opgewekt hoeft te worden en gecompenseerd door PV-panelen.

Wat is er anders in de rekenmethode?

De rekenmethode om de BENG-waarden te bepalen is beschreven in de NTA 8800. Deze norm is in juni 2020 gepubliceerd, vlak voor de deadline van 1 juli. Aan de hand van de NTA 8800 is er rekensoftware ontwikkeld waarmee berekend kan worden of nieuwbouwprojecten voldoen aan de BENG-eisen. De NTA 8800 regelt veel zaken anders dan bij de norm die gebruikt werd voor de EPC-berekeningen (de NEN 7120). In het kort zijn dit de volgende aandachtspunten:

  • TOjuli woningen
    Om te voorkomen dat woningen in de zomer te veel opwarmen door de goede isolatiewaarde van de gebouwschil, moeten voorzieningen worden getroffen. Dit kan bijvoorbeeld buitenzonwering zijn, maar ook de oriëntatie van ramen speelt een belangrijke rol. De TOjuli eis is niet van toepassing voor woningen met koeling.
  • Erkend energie prestatie adviseur
    Vanaf 1 januari 2021 mogen BENG-berekeningen uitsluitend worden uitgevoerd door erkende energie prestatie adviseurs. Dit wordt bij de aanvraag van de omgevingsvergunning gecontroleerd.
  • Opleveringscontrole door erkend adviseur
    Bij oplevering moet een opleveringscontrole worden uitgevoerd conform de NTA 8800. Ook hier geldt de eis dat een gekwalificeerde adviseur moet worden ingeschakeld. De adviseur controleert bij de oplevering of het gebouw is gerealiseerd conform de bij de omgevingsvergunningaanvraag goedgekeurde berekening. Er gold al een opleveringscontrole voor een energielabel; in de nieuwe situatie is deze controle uitgebreider.
  • Energielabel
    Aan de hand van de opleveringscontrole wordt het energielabel van het gebouw vastgesteld.

Wat zijn de gevolgen voor uw bouwproject?

Nieuwe omgevingsvergunnig aanvragen
Als u na 1 januari 2021 een omgevingsvergunning aanvraagt, dan moet de BENG-berekening gemaakt worden door een erkend energie prestatie adviseur. Als gevolg van de nieuwe systematiek gebaseerd op de drie pijlers kan niet al het energieverbruik gecompenseerd worden door extra PV-panelen. Het kan zijn dat het ontwerp aangepast moet worden om aan de BENG-eisen te voldoen.

Bij oplevering moet gekwalificeerde adviseur controleren worden of het gebouw is gerealiseerd zoals aangegeven in de goedgekeurde berekening. Hiervoor is bewijslast in de vorm van een projectdossier nodig. Dit projectdossier moet door de uitvoerende partijen (aannemer en installateur) worden verstrekt. Het is dus van belang om deze partijen hierop voor te bereiden, omdat anders niet alle informatie (meer) beschikbaar is bij oplevering. Als er onvoldoende informatie is en/of de adviseur stelt vast dat het gebouw niet is gemaakt zoals zou moeten, dan kan dat negatieve gevolgen hebben voor het energielabel van het gebouw.

Lopende aanvragen omgevingsvergunning
Als u voor 1 januari 2021 de omgevingsvergunning heeft aangevraagd met de EPC berekening, dan geldt dat bij de oplevering de controle uitgevoerd moet worden door een erkend energie prestatie adviseur. Ook hier is van toepassing de genoemde bewijslast door de uitvoerende partijen moet worden aangeleverd. Om te voorkomen dat u bij oplevering niet voor onverwachte kosten komt te staan, of dat uw gebouw een slechter energielabel krijgt, is het zaak de opleveringscontrole nu al goed in het contract met de uitvoerende partijen vast te leggen.

Van BENG naar ENG

Voor de realisatie van een ENG (Energie Neutraal Gebouw), geldt als eis dat de waarde van pijler 2 0 is. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door benodigde elektriciteit op te wekken door duurzame opwekking door bijvoorbeeld PV-panelen of windmolens. De verwachting is dat de komende jaren de eisen aan de BENG worden aangescherpt, om uiteindelijk uit te komen op ENG.

Samenvatting

De nieuwe BENG eisen die per 1 januari 2021 gelden, hebben gevolgen voor veel partijen in het bouwproces. Voor een architect kan het betekenen dat een ontwerp dat nu voldoet aan de eisen, na 1 januari 2021 aangepast moet worden. Voor een opdrachtgever of ontwikkelaar kan het betekenen dat er hogere kosten gemaakt moeten worden, omdat het ontwerp moet aangepast worden aan de nieuwe eisen omdat adviseurs meer tijd nodig hebben de bewijslast op orde te krijgen. En voor een aannemer betekent het dat er meer informatie verzameld moet worden in een opleverdossier. Bij al deze aspecten kan Deerns u adviseren.

Erkend energie prestatie adviseurs

Deerns heeft erkende energie prestatie adviseurs in huis voor het opstellen van de BENG-berekening voor de omgevingsvergunningaanvraag en de opleveringscontrole. Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op via telefoonnummer +31 88 – 374 0000.